Lubisz gotować? Jeśli często zdarza Ci się smażyć potrawy na rozgrzanym oleju, koniecznie zachowaj zasady bezpieczeństwa. Chwila nieuwagi wystarczy, aby doszło do oparzenia tłuszczem. Jego skutki mogą być dla Ciebie bardzo bolesne, a rekonwalescencja – długa. Co jednak zrobić, jeśli już zdarzy Ci się oparzenie tłuszczem z patelni? Oto najważniejsze zasady postępowania.

Do oparzenia dochodzi wówczas, gdy skóra wchodzi w kontakt z substancją o wysokiej temperaturze. Tłuszcz jest szczególnie niebezpieczny z kilku powodów:

  • temperatura rozgrzanego oleju czy innego tłuszczu może dochodzić nawet do 200oC – w takich warunkach dochodzi do bardzo szybkiego uszkodzenia skóry (nie tylko samego naskórka, ale i głębszych warstw),
  • tłuszcze są trudno rozpuszczalne w wodzie – oznacza to, że schłodzenie rany i pozbycie się parzącego czynnika jest trudniejsze niż np. w przypadku oparzenia parą wodną.

Właśnie dlatego, gdy dojdzie do oparzenia tłuszczem leczenie może być wyzwaniem i będzie wymagało zastosowania odpowiednich środków.

Oparzenie gorącym tłuszczem – kiedy najczęściej do niego dochodzi?   

O oparzenie gorącym tłuszczem naprawdę nietrudno – zarówno w kuchni profesjonalnej, jak i tej domowej. Wystarczy chwila nieuwagi, aby rozgrzany olej prysnął i – zamiast do patelni – trafił na trzymającą ją dłoń lub inne partie skóry.

Są sytuacje, które zwiększają zagrożenie oparzeniem. Większe ryzyko pojawia się wówczas, gdy:

  • smażysz potrawy na głębokim tłuszczu – im więcej rozgrzanego oleju, tym poważniejsze zagrożenie wypadkiem,
  • na mocno rozgrzany olej wrzucasz produkty do smażenia, bez ich wcześniejszego osuszenia – najbardziej gwałtowna reakcja pojawia się przy bezpośrednim kontakcie gorącego tłuszczu z wodą.

Aby tego uniknąć, wyeliminuj możliwość kontaktu tłuszczu z wodą – zarówno celowego (czyli przy wrzucaniu na olej np. mięsa czy świeżo opłukanych warzyw), jak i przypadkowego (np. gdy w garnku na palniku obok odcedzasz makaron).

Pamiętaj także, aby podczas przenoszenia naczyń z rozgrzanym tłuszczem osłonić dłonie przy pomocy grubych rękawic kuchennych lub innej osłony. Wówczas prawdopodobieństwo, że garnek wypadnie Ci z ręki, będzie dużo mniejsze.

Jeśli podczas smażenia dojdzie do zapalenia się tłuszczu na patelni pamiętaj, żeby pod żadnym pozorem nie gasić go przy użyciu wody! Może to doprowadzić do fatalnej w skutkach reakcji podobnej do eksplozji, a w efekcie do rozległych oparzeń. Dużo bezpieczniejszym rozwiązaniem jest nakrycie patelni pokrywką lub w ostateczności ścierką kuchenną.

Oparzenie tłuszczem – co możesz zrobić?

Kiedy dojdzie już do oparzenia tłuszczem z patelni, musisz działać bardzo szybko. Im dłużej parząca substancja będzie się znajdowała na Twojej skórze, tym większych obrażeń doznasz. Co zatem zrobić?

  1. Jak najszybciej schłodź miejsce oparzenia. Możesz to zrobić pod zimną (ale nie lodowatą!) wodą – najlepiej, jeśli skórę zaczniesz polewać wodą z kranu lub prysznica, opcjonalnie zanurzysz w misce z chłodną wodą.
  2. Na miejsce oparzenia możesz nałożyć opatrunek hydrożelowy, który zapewni efekt natychmiastowego schłodzenia, a dodatkowo zabezpieczy ranę przed infekcją.
  3. Jeśli oparzone miejsce to np. dłoń i nosisz na niej biżuterię, jak najszybciej spróbuj się jej pozbyć – jeszcze zanim pojawi się obrzęk.
  4. Nie pocieraj miejsca, w którym nastąpiło oparzenie tłuszczem. Bieżąca woda usunie rozgrzany olej i ograniczy uszkodzenia tkanki.
  5. Chłodząca kąpiel może trwać nawet do 30 minut – po tym czasie należy opatrzyć ranę. Jeśli oparzenie dotyczy dużej powierzchni, np. całej klatki piersiowej lub brzucha - wezwij Pogotowie Ratunkowe. Oczekując na przyjazd karetki stosuj przerwy w schładzaniu (1 min chłodzenia, kilkadziesiąt sekund przerwy) - unikniesz wychłodzenia organizmu.

Jak wygląda leczenie oparzenia tłuszczem w praktyce? Pamiętaj, aby:

  • nie aplikować na „świeże” oparzenie żadnych kremów czy maści,
  • nałożyć na ranę opatrunek – tak, aby zapobiec jej zainfekowaniu i zabezpieczyć przed urażeniem.

Jak opatrzyć ranę?  Jeśli dodatkowo chcesz zabezpieczyć miejsce oparzenia przed działaniem bakterii – możesz sięgnąć po nowoczesny opatrunek hydrożelowy.

Opatrunek hydrożelowy:

  • wzmocni efekt chłodzenia – pomagając ograniczyć zniszczenie tkanek skóry,
  • złagodzi dolegliwości bólowe,
  • ochroni miejsce oparzenia gorącym tłuszczem przed infekcją,
  • zabezpieczy ranę przed dodatkowymi podrażnieniamu i zanieczyszczeniem

Właśnie dlatego warto go zawsze mieć w podręcznej apteczce.

Ile potrwa leczenie oparzenia tłuszczem?

Czas leczenia oparzenia tłuszczem zależy od wielu czynników – przede wszystkim od tego, jak rozległa jest Twoja rana i jak bardzo uszkodzona została skóra.

  • Oparzenie I stopnia powinno się zagoić w ciągu kilku dni. Nie powinny się też pojawić blizny.
  • Przy oparzeniu II stopnia (gdy na skórze pojawiły się pęcherze), czas rekonwalescencji będzie dłuższy. Jeżeli stan skóry nie zacznie się poprawiać w ciągu kilku dni, koniecznie udaj się do lekarza, który wskaże kierunek terapii.
  • Jeśli doszło do oparzenia dookoła całej kończyny (tzw. oparzenie okrężne) niezwłocznie udaj się na najbliższy Szpitalny Oddział Ratunkowy.

Pamiętaj: to, jak szybko wyleczysz się po oparzeniu tłuszczem, w dużej mierze zależy od tego, jak sprawnie i skutecznie zareagujesz w pierwszych chwilach po wypadku. Zadbaj więc o dobre schłodzenie miejsca oparzenia i ograniczenie uszkodzenia tkanki.